Niedługo i będzie po zmartwieniu…

Rodzice i nauczyciele PSP 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. T. Kościuszki mają okazję wysłuchania wykładu “Fakty i mity na temat samobójstw wśród dzieci i młodzieży”. Poprowadziła go zaprzyjaźniona ze szkołą, mająca doskonałą opinię wśród leczących się psychiatrycznie Renata Bobińska, lekarz psychiatra dla dzieci i młodzieży.
Wykład o samobójstwach młodocianych to strzał w dziesiątkę, jak to się mówi – na czasie. Ze statystyk wiemy, że liczba osób decydujących się na śmierć, jest porażająca.

Jak podała pedagog Małgorzata Grzesiak i psycholog szkolna Małgorzata Bajorek wykład dotyczył przyczyn, wyników badań i sposobów radzenia sobie w relacji z osobą, która przejawia zachowania zapowiadające chęć targnięcia się na swoje życie. I co ciekawe, ów temat stanowił realizację jednego z punktów szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego na rok 2019-2020. Oczywiście, z powodu obostrzeń pandemicznych, spotkanie z panią doktor nie mogło się odbyć w normalnym trybie, stąd wersja audio na stronie szkoły.

Z krótkiej rozmowy z wicedyrektor Izabelą Trzcińską dowiedzieliśmy się, że szkoła współpracuje z dr Bobińską już od dłuższego czasu. PSP 3 jest placówką nie tylko dbającą o zdrowie psychiczne swoich uczniów, ale też o dobrą atmosferę, w której nikt nie jest anonimowy, w którym dzieci znane są gronu nauczycielskiemu z imienia. To zarazem szkoła niosąca pomoc charytatywną potrzebującym podopiecznym.

I tak wykład w PSP nr 3 stał się do punktem wyjścia do nakreślenia złożonego problemu

SAMOBÓJSTWA NIELETNICH.

Samobójstwa wśród dzieci i młodzieży to duży problem. Jego skala narasta. Tuż po wypadkach, stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów. Problem, co należy podkreślić, dotyczy dzieci i młodzieży ze wszystkich środowisk i warstw społecznych.

A PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW?

Te są różne, zarówno w grupie 7-12-latków jak i w grupie 13-18-latków. Na szczęście większość prób samobójczych jest nieudana. Jednak żeby zapobiegać samobójstwom nieletnich, musimy znać czynniki, z powodu których dzieci i młodzież decydują się na śmierć.

Samobójstwa podejmują się osoby z problemami natury psychiatrycznej (depresja, schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa, także zaburzenia w odżywianiu), jak i też te pozbawione owych zaburzeń. A przyczyną targnięcia się na swoje życie mogą mieć wpływ następujące czynniki: osamotnienie, brak wsparcia rodzinnego, traumatyczne przeżycia (np. gwałt, molestowanie seksualne, zawiedziona miłość), ciężkie, przewlekłe choroby, trudności w nauce, trudności w kontaktach z rówieśnikami, trudności w zaakceptowaniu swojej orientacji seksualnej, nietolerancja środowiska z powodu orientacji seksualnej, pojawienie się fantazji, w których samobójstwo postrzegane jest jako korzystne, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, alkoholu, narkotyków i dopalaczy, obniżona samoocena, śmierć i choroba w rodzinie, niski status społeczno-ekonomiczny rodziny, alkoholizm w rodzinie, obawa przed karą, kontakt z zamachem samobójczym innej osoby…

Niektórzy nieletni zanim podejmą próbę samobójczą, WYSYŁAJĄ SYGNAŁY

informujące rodziców, koleżanki, kolegów, nauczycieli o tym, co chcą uczynić. Czynią to mniej lub bardziej wprost, dlatego tzw. dziwnego zachowania i samobójczych deklaracji nie powinniśmy bagatelizować. A te sygnały? Wskażmy je: utrata zainteresowania swoimi pasjami, zainteresowaniami, izolacja, unikanie ludzi, pogorszenie wyników w nauce, zainteresowanie tematem śmierci, agresywność skierowana do siebie samego i innych ludzi, w tym do rodziców, poszukiwanie opiekunów dla swojego zwierzęcia, obdarowywanie znajomych swoimi ulubionymi przedmiotami, ponadto używanie zwrotów: “To już mnie nie dotyczy”, “Niedługo i będzie po zmartwieniu”, “Śmierć jest wybawieniem od wszystkiego”, co należy odczytać jako

ZWRACAM TWOJĄ UWAGĘ NA MNIE, WYMAGAM POMOCY…

Teraz pytanie,

CO PO NIEUDANEJ PRÓBIE SAMOBÓJCZEJ?

To zadanie dla rodziców/opiekunów dzieci i młodzieży. Ujmijmy je w punktach: 1. Wizyta u psychiatry celem konsultacji, w PP-P, 2. Poznanie przyczyny próby samobójczej, 3. Opieka psychologiczna, 4. Leczenie farmakologiczne (nie zawsze konieczne). 5 Częste rozmowy z dzieckiem, z nastolatkiem.

A TERAZ DANE KRAJOWE

W 2017 roku 469 osób w wieku do 24 roku życia targnęło się na swoje życie. Przyjmuje się, że jedno samobójstwo przypada na około sto prób samobójczych. To porażające liczby. Statystyki są alarmujące. Nasz kraj znajduje się na drugim miejscu w Europie pod względem liczby samobójstw nieletnich. Oto dane z lat 2015-2016 – w Polsce OGÓŁEM targnęło się na życie ponad 11 tysięcy osób. Szczęśliwym trafem “TYLKO” ponad połowa z prób zakończyła się zgonem. Wśród tych 11 tysięcy aż 1029 przypadków stanowiły dzieci, młodzież nieletnia i młodzi do 24 roku życia.

PRZYPOMNIJMY

W 2008 roku jedenastolatka targnęła się na życie z powodu posądzenia jej o kradzież pieniędzy koleżance. Gimnazjalista ze świętokrzyskiego popełnił samobójstwo w obawie przed karą rodziców i szkoły za uszkodzenie instalacji elektrycznej ciągnika (podczas wagarów), przypadkowemu właścicielowi maszyny. Trzynastolatek z woj. łódzkiego w 2017 roku popełnił samobójstwo nie mogąc znieść traktowania ze strony rówieśników. Dominik z Bieżunia w 2015 r. podobnie. Nastoletnia Ewa powiesiła się z powodu porzucenia przez chłopaka, który wyjawił w Internecie ich intymne relacje.

I TERAZ ZASTANÓWMY SIĘ

Ile z tych tragedii można było uniknąć, ilu z nich zapobiec, gdybyśmy my dorośli byli uważni, wnikliwi, chcący rozmów z nieletnimi o obniżonym nastroju, zamyślonych… Ile tragedii można by uniknąć, ilu z nich zapobiec, gdyby nasze dzieci miały do nas zaufanie, by chciały nam się zwierzać, by w ogóle chciały z nami rozmawiać…

Uwaga, szeroka informacja dotycząca problemu samobójstw/prób samobójczych nieletnich znajduje się na profilu PSP 3.

NA POMOC UCZNIOM I RODZICOM
Pomocą w ciężkich momentach życiowych uczniów i ich rodziców służy pułtuska Poradnia Psychologiczno – Pegagogiczna. W celu przybliżenia działalności PORADNI, zwróciliśmy się z prośbą o odpowiedzi na pytania do dyrektora Krzysztofa Kurpiewskiego
W jaki sposób PP-P pracuje w czasie pandemii?

Od początku roku szkolnego 2020/2021, czyli od 1 września 2020r. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Pułtusku pracuje w trybie stacjonarnym. Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Edukacji i Nauki, Kuratorium Oświaty w Warszawie oraz Głównego Inspektora Sanitarnego, wprowadzone zostały zasady reżimu sanitarnego, które są bezwzględnie przestrzegane. Na bieżąco realizowane są zadania statutowe Poradni: diagnozy psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne oraz procesów integracji sensorycznej dzieci/uczniów; konsultacje wspierające wychowawczą rolę rodziny; realizowane są zadania związane ze wspomaganiem szkół; prowadzone są bieżące terapie: pedagogiczne, ręki, logopedyczne, integracji sensorycznej, realizowane w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, trening umiejętności społecznych, Biofeedback oraz inne działania, zgodnie z potrzebami dzieci, uczniów, rodziców, nauczycieli oraz innych podmiotów.

Z jakimi problemami zgłaszają się do PORADNI uczniowie oraz ich rodzice, nauczyciele? W jakiej ilości? Jak ona, ta ilość, ma się do czasów sprzed pandemii?

Do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej zgłaszają się rodzice dzieci/uczniów oraz pełnoletni uczniowie, głównie z problemami natury edukacyjnej, rzadziej z problemami natury wychowawczej. Do najczęściej zgłaszanych problemów należą niepowodzenia i trudności w nauce. W takich sytuacjach specjaliści Poradni proponują odpowiednie konsultacje, podczas których przeprowadzany jest wywiad z rodzicem/pełnoletnim uczniem, a następnie w miarę potrzeb, przeprowadzana jest diagnoza psychologiczno-pedagogiczna oraz logopedyczna.

W I półroczu roku szkolnego 2020/2021 specjaliści Poradni przeprowadzili 1068 konsultacji i diagnoz. W porównaniu do I półrocza roku szkolnego 2019/2020 jest to o 249 konsultacji i diagnoz więcej.

W I półroczu roku szkolnego 2020/2021 Zespół Orzekający Poradni wydał 73 orzeczenia oraz opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. W porównaniu do I półrocza roku szkolnego 2019/2020 jest to o 26 orzeczeń i opinii więcej.

W I półroczu roku szkolnego 2020/2021 w wyniku przeprowadzonych działań diagnostycznych wydano 178 opinii. W porównaniu do I półrocza roku szkolnego 2019/2020 jest to o 21 opinii mniej.

Ze strony nauczycieli wpływają zapotrzebowania na realizację różnych form wsparcia, są to głównie potrzeby w zakresie: przeprowadzenia obserwacji dziecka/ucznia na terenie placówki; przeprowadzenie warsztatów psychoedukacyjnych dla uczniów; trudności w realizacji zaleceń wynikających z opinii lub orzeczenia. Specjaliści Poradni prowadzą grupy wsparcia dla szkolnych doradców zawodowych oraz dla pedagogów i psychologów szkolnych.

Czy w czasie pandemii zauważyli Państwo nawarstwienie problemów wśród dzieci i młodzieży? Jakich?

W okresie trwania pandemii daje się zauważyć zwiększoną liczbę zgłaszanych problemów wśród dzieci i młodzieży, które związane są z procesem zdalnego nauczania. Rodzice zgłaszają, że ich dzieci są zmęczone zdalnym nauczaniem. Według opinii rodziców oraz samych uczniów, zdalne zajęcia lekcyjne trwające czasami przez kilka godzin w ciągu dnia, wywołują znużenie oraz obniżenie poziomu motywacji. Uczniowie podają, że ciągłe dbanie o to, aby na czas połączyć się na wszystkie zdalne zajęcia, w wyznaczonym czasie odesłać zadane materiały oraz zorganizować sobie czas na naukę i odpoczynek, wywołuje u nich poczucie zagubienia się w całym tym procesie, niechęć przed aktywnym uczestnictwem w zdalnych zajęciach oraz związany z tym stres. W takich sytuacjach specjaliści Poradni przekazują rodzicom oraz uczniom wskazówki, mające na celu wsparcie ich w zakresie planowania i organizacji nauki, wskazują metody i techniki pozwalające na efektywne wykorzystanie procesu zdalnego nauczania do osiągania jak najlepszych wyników w nauce.

Czy w czasie pandemii zauważyli Państwo nawarstwienie problemów wśród dzieci i młodzieży natury psychologicznej – czy one mają miejsce?

W okresie trwania pandemii nie daje się zauważyć zwiększonej liczby zgłaszanych wśród dzieci i młodzieży problemów natury psychologicznej. Liczba zgłoszonych przypadków oscyluje na dotychczasowym poziomie. Każdy zgłaszany problem na tle psychicznym, rozpatrywany jest poza kolejnością.Rodzice dzieci/uczniów oraz pełnoletni uczniowie zgłaszający się z takimi problemami są natychmiast konsultowani przez psychologów Poradni, w celu udzielenia kierunkowej pomocy oraz podejmowane są inne kroki zmierzające do wyposażenia rodziców/pełnoletnich uczniów w niezbędne informacje, jak dalej postępować.

Czy zdarza się, że sami uczniowie przychodzą do Państwa, prosząc o pomoc?

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, w Poradni udzielana jest pomoc uczniom niepełnoletnim na wniosek rodzica oraz uczniom pełnoletnim na ich wniosek. Nie możemy bez wniosku rodzica dziecka/ucznia niepełnoletniego realizować zadań lub rozwiązywać problemów zgłaszanych przez dzieci/uczniów niepełnoletnich. Uczniowi pełnoletniemu, zgłaszającemu się do Poradni, udzielana jest kierunkowa pomoc, związana ze specyfiką zgłaszanego problemu. Jeżeli pełnoletni uczeń wnioskuje o przeprowadzenie diagnozy oraz wystawienie z takiej diagnozy opinii, to taki dokument, w uzasadnionym odpowiednimi badaniami przypadku, jest dla niego opracowywany i wydawany. Pełnoletni uczeń ma też prawo do złożenia do Zespołu Orzekającego Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Pułtusku, wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania.

W okresie ferii zimowych 2021r. został zorganizowany, zgodnie z zaleceniami Departamentu Wychowania i Edukacji Włączającej Ministerstwa Edukacji i Nauki, dyżur telefoniczny w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dzieci i młodzieży, z którego można było skorzystać w celu uzyskania pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Informacja o uruchomieniu takiego dyżuru została przesłana do szkół i placówek.

Problem samobójstw wśród nieletnich, a działania PP-P? Czy znane są przypadki osób podejmujących próby samobójcze? Jeśli tak, to na jakim tle?

Od początku roku szkolnego 2020/2021 nie było w Poradni zgłoszeń związanych z podejmowaniem przez osoby niepełnoletnie prób samobójczych. Miały natomiast miejsce interwencje kryzysowe, związane z myślami samobójczymi. Po zgłoszeniu takiej sytuacji, specjaliści Poradni natychmiast organizują wsparcie dla dzieci/uczniów oraz ich rodzin. Przeprowadzane są odpowiednie konsultacje, mające na celu określenie skali zgłaszanego problemu oraz wskazywane są kierunki dalszego postępowania. W celu dalszego wsparcia, specjaliści Poradni proponują włączenie dziecka/ucznia do terapii psychologicznej.

Pracownicy Poradni, mając na uwadze możliwość występowania u dzieci/uczniów różnego rodzaju zaburzeń natury psychologiczno-psychiatrycznej, przygotowali i zamieścili na stronie internetowej Poradni (www.ppppultusk.pl) materiały, dotyczące pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów i rodziców oraz dotyczące problemu depresji wśród dzieci/uczniów.

Autorka materiału dziękuje dyrektorowi PP-P Krzysztofowi Kurpiewskiemu za niezwłoczną odpowiedź, która pozwoliła dopełnić tekst pt. NIEDŁUGO I BĘDZIE PO ZMARTWIENIU.

Komentarze